Arama motoru optimizasyonu kavramının, arama deneyimi optimizasyonuna dönüştüğünü hesaba katarsak; web varlıklarının SEO performansını artırmayı amaçlayan kullanıcı deneyimi profesyonellerinin dikkat etmesi gereken birçok unsur var. Konuk yazarımız Mert Erkal, başarılı bir SEO performansı elde etmek için gerekli olan yaklaşım ve uygulamaları SHERPA Blog okurları için derledi.
Yapılan araştırmalara göre, web sitelerinin ziyaretçi trafiğinin yarıdan fazlası Google, Bing, Yandex gibi arama motorlarından geliyor. Herhangi bir web sitesinin sağlayabileceği en kaliteli ve dönüşümü en yüksek olan bu trafiğin arttırılması için yapılan yüzlerce uygulamayı, Search Engine Optimization (SEO) ya da Arama Motoru Optimizasyonu olarak tanımlıyoruz. Günümüzde SEO projelerini; içerik optimizasyonu, diğer sitelerden alınan linkler, sitenin arabirim tasarımı, sitenin arama motorları tarafından kolayca taranabilmesi ve mobil cihazlara uyumluluk gibi yüzlerce faktörü dikkate alarak yürütmek durumundayız.
SHERPA Blog’un sevgili okuyucuları için müjdeyi vermem gerekirse; bugün geldiğimiz noktada SEO, Search Engine Optimization olmaktan çıkıp, Search Experience Optimization’a dönüşmüş durumda. Yani biz SEO uzmanları artık genel geçer SEO pratiklerini bir kenara atarak arama yapan kullanıcıların deneyimlerini baş köşeye oturtmak durumundayız. Burada, “arama yapan kullanıcının deneyimi” ile, aslında kullanılabilirliği (usability) kast ediyorum.
Bugün kullanıcı deneyimi o kadar önemli bir kavram haline geldi ki, insanlar Google’ı kullanılabilirlik problemlerinin ana çözüm kaynağı olarak kullanıyorlar. Örneğin; benim de her seferinde pil değiştirirken doğum sancıları çektiğim Logitech M215 Mouse ile ilgili yapılan “M215 pil açma” araması ile gelen Google arama sonuçlarını aşağıda görebilirsiniz. Bu konu hakkında uygulamalı video bile çekilmiş.
“Logitech M215 mouse’ların pili nasıl değiştirilir?”
Google ne yapmaya çalışıyor?
Google, kullanıcılarının yaptığı arama deneyimini sürekli iyileştirmeye çalışıyor. Sadece sorguladığınız bir iki kelimeden yola çıkarak, neyin cevabını aradığınızı çok kısa sürede tahmin ediyor ve size uygun arama sonuçlarını listeliyor. Söz konusu olan “köpek yavruları” gibi bir arama olduğu zaman Google’un işi nispeten kolay.
“Köpek yavruları” gibi bir arama söz konusu olduğunda Google’ın işi nispeten kolay.
Peki yapılan arama sorgusu “mobil ödemeler” olduğunda durum ne şekilde gelişiyor? Hiç düşündünüz mü?
Google öncelikle, arama sorgusu ile ne tür sonuçlara ulaştığınızı kestirmeye çalışıyor. “Mobil ödemeler” sorgusu ile ne kast etmiş olabilirsiniz? Mobil ödeme yöntemlerini mi öğrenmek istiyorsunuz, yoksa mobil kanallardan fatura ödemesi mi yapmaya çalışıyorsunuz?
Google niyetinizi tahmin ettikten sonra, binlerce sayfa arasından sizin için en uygun “mobil ödeme” sayfalarını arama sonuç sayfaları olarak önünüze getiriyor. Google’un bu sonuçları sıralarken 200’ü aşkın sıralama kriterini dikkate aldığını biliyoruz. Son yıllarda öne çıkan kriterlerden en önemlileri ise sayfanın tasarımı, sayfanın yüklenme hızı ve sayfa içeriklerinin okunabilir olması. Başka bir deyişle Google, artık neyi aradığınızı tahmin ederek, ilgili olabilecek bir sürü sayfayı listelemekle yetinmiyor; hangi sayfaların sizin aradığınız cevabı vereceğini ya da hangi sayfaların yapmaya çalıştığınız şeyi karşılamak konusunda daha başarılı olabileceğini de tahmin etmeye çalışıyor.
Kaliteli içerik ve kaliteli sitelerden gelen linkler gibi parametreler, SEO açısından önemini hala koruyor. Ancak son yıllarda Google sıralama kriterleri arasında öne çıkan 2 faktör var ki, bunları tüm UX profesyonellerinin dikkate alması gerekiyor: kullanılabilirlik ve kullanıcı deneyimi.
Web sayfalarınızı arama motorlarına tanıtın
Web sayfalarınızı arama motorlarına tanıtmanın en kolay yolu, sayfa başlıklarını ve açıklamalarını doğru şekilde oluşturmaktır. Ayrıca doğru bir site kurgunuz varsa, marka adınız ile yapılan aramada Google “site bağlantıları” olarak nitelendirdiğimiz, sitenize ait 6 önemli sayfayı da arama sonuçlarında listelemektedir. Aşağıda Google sonuçlarından iki farklı örnek görmektesiniz;
Örnek #1
Örnek #2
Bu iki örnek de “tablet satın al” araması yapılarak elde edilen Google sonuçlarını göstermekte. İlk örneğimiz hem sıralamada daha üst sıralarda yer almakta, hem de yüksek olasılıkla bu aramayı yapan insanların daha çok ilgisini çektiği için, daha fazla trafik ve dönüşüm sağlamakta. İkinci örneğimiz ise meta description dediğimiz açıklama alanı doldurulmadığı için, Google tarafından sayfa üzerinden bir takım bilgiler alınarak oluşturulmuş ve arama yapan insanların kafasını karıştıracak bir şekle bürünmüş durumda.
Sade bir navigasyon yapısı oluşturun
Ziyaretçiler sitenize geldikten sonra, aradıkları bilgilere en hızlı ve kolay şekilde ulaşabilmeliler. Yapılan pek çok analize göre kullanıcılar, web sitelerinde sade ve anlaşılır navigasyon yapılarını tercih ediyorlar. Sadece kullanıcıların değil, Google’ın tercihi de bu yönde.
Bazı basit SEO kurallarına uyarak, hem kullanıcıların hem de arama motorlarının beklentilerini karşılayabilirsiniz. Örneğin kadın ayakkabıları satılan bir web sayfasının URL’sinin /kadin-ayakkabilari ifadesini içermesi, hem kullanıcılara hem de arama motorlarına ipucu verecektir. Arama motorları herhangi bir web sayfasını değerlendirirken yüzlerce faktörü dikkate alıyorlar. Ancak aşağıdaki 3 parametreye dikkat ederek arama motorlarının işini kolaylaştırabilir, sayfayı daha iyi tanıtabilirsiniz:
- Sayfaya gelen iç linklerdeki metinsel ifadeler
- Sayfadaki metinsel içerikte geçen anahtar sözcükler (keyword’ler)
- Sayfa başlığı ve URL’sinde geçen kelimeler
İyi düşünülmüş bir navigasyon yapısı, bu bilgilerin tümünü Google’a otomatik olarak verebilir. Örneğin, aşağıdaki breadcrumb menüsündeki her bir kelime, arama motoruna, link verildiği sayfanın içeriği hakkında ipuçları veriyor:
Bu şekilde oluşturulmuş ana navigasyon yapısı, her sayfada bulunduğundan, Google’a link verilmiş sayfalar hakkında önemli ipuçları vermekte ve Google açısından önemli olduğunu bildiğimiz iç link sayısını arttırmakta.
Bu arada navigasyon yapısı hali hazırda aktif olan web sayfalarını değil, aynı zamanda daha önceden aktif olan, ancak zaman içerisinden bir başka sayfaya yönlendirilmiş sayfaları da içermeli. Örneğin bir e-ticaret sitesinde artık satışı yapılmayan bir ürünün sayfasının ortadan kaldırmak yerine, ilgili başka bir ürüne ya da ürün kategorisine 301 yönlendirme yapmak çok daha isabetli olacaktır. Bir diğer alternatif yöntem ise, ulaşılmak istenen ancak artık mevcut olmayan bu ürünün stoklarda mevcut olmadığını net bir şekilde belirttikten sonra, ilgili bir başka ürünü önermek şeklinde olabilir. Her iki yöntem de, çok daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlayacaktır.
Artık var olmayan bir sayfanın 301 yönlendirme yöntemiyle; diğer bir deyişle, kalıcı olarak ilgili bir başka sayfaya yönlendirilmesi demek, var olmayan sayfanın SEO değerinin yönlendirilen sayfaya aktarılması anlamına gelmektedir. Böylece kısa sürede Google sonuçlarında eski sayfanın yerine yenisinin geldiğini görebilirsiniz.
Sitenizi tüm ziyaretçilere erişilebilir kılın
Googlebot olarak nitelendirdiğimiz arama tarayıcısı, özünde sitenizi insan ziyaretçilerinizden farklı şekilde gören bir robot. Google, arama motoru botları için size bir takım iyileştirme önerilerinde bulunurken, aslında sitenize gelen ziyaretçilerin kullanıcı deneyimini iyileştirmeyi amaçlıyor. Googlebot için yaptığınız tüm iyileştirmeler, dönüp dolaşıp ziyaretçi memnuniyeti olarak size geri dönüyor.
Örneğin sitenizdeki görsellere basit birer metin ifade (alt ya da image alt text) ekleyerek arama motorlarına yardımcı olabilirsiniz. Bu şekilde, arama motorlarının, görselin ne olduğunu algılamalarını sağlayabilirsiniz.
Aynı şekilde, siteniz içindeki web sayfalarını birbirine linklerken kullandığınız link metinleri de, hem kullanıcılara hem de arama motorlarına ipuçları vermekte. “Devamını okuyun”, “tıklayın” gibi ifadeler kullanmak yerine, link verilen sayfayı tanımlayacak metin ifadeler kullanmanızda fayda var. Örneğin, link üzerinden ziyaret edilecek sayfa “klasik erkek ayakkabıları” modellerini listeliyorsa, “klasik erkek ayakkabı modellerimizi görüntüleyin” gibi bir ifade kullanmayı tercih edebilirsiniz.
Özellikle mobil cihazlar üzerinden internet erişiminin hızla arttığı günümüzde, mobil cihazları ve mobil kullanıcı deneyimini düşünerek hareket etmenizde fayda var. Bu anlamda Google’un “Mobil Site SEO’su” başlıklı rehberine göz atmanızı tavsiye ederim.
Sonuç
Google, arama yapan kullanıcıları beklentilerini büyük ölçüde karşılayan web sitelerini, arama sonuçlarında üst sıralarda listelemekte. Bunu da bir algoritma sayesinde otomatik olarak gerçekleştiriyor.
Google siz UX profesyonellerinden kullanıcı beklentilerini karşılayan, bookmark’larına ekleyecekleri ve sosyal ağlar ile network’lerine yayabilecekleri muhteşem web siteleri tasarlamanızı bekliyor. Google’ın beklentilerini yerine getirdiğinizde, SEO performansı elde etmek hiç olmadığı kadar kolay hale gelecek. Basit bazı SEO pratiklerini projelerinizde uygulayarak; hem müşterilerinizin kullanıcılarını, hem de Google’u tatmin edebilirsiniz. Böylece elinizde referans olarak gösterebileceğiniz başarı hikayeleri oluşmaya başlar ve bu da size daha çok müşteri olarak geri döner. SEO uygulamalarını angarya olarak görmek yerine birer fırsat olarak değerlendirmeniz, uzun vadede daha iyi geri dönüşler sağlayacaktır.